αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις

Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ διαβάζει το ποίημα του

Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗ

«ΑΠΟΛΕΙΠΕΙΝ Ο ΘΕΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΝ».

Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ', ακουσθεί

αόρατος θίασος να περνά

με μουσικές εξαίσιες, με φωνές --

την τύχη σου που ενδίδει πια, τα έργα σου που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου

που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανοφέλετα θρηνήσεις. Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,

αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που φεύγει.

Προ πάντων να μη γελασθείς, μην πείς πως ήταν

ένα όνειρο, πως απατήθηκεν η ακοή σου·

μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς.

Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος,

σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μια τέτοια πόλι,

πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο,

κι άκουσε με συγκίνησιν, αλλ' όχι

με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα,

ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους,

τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου,

κι αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης (1911)

_______________________

το εξαιρετικό ποίημα του Καβάφη, γράφτηκε ακριβώς 100 χρόνια πριν.

ακούγοντας και βλέποντας τα νέα, τα όσα γίνονται στην Αίγυπτο,

στην αγαπημένη Αλεξάνδρεια,

δε μπόρεσα παρά να ανατρέξω σε αυτό,

επιβεβαιώνοντας ακόμα μια φορά την επικαιρότητα και την αμεσότητα του ποιητή, τη δύναμη των στίχων του .

Και όλοι εμείς, παρατηρητές του αόρατου θιάσου, βλέπουμε κάθε μέρα την τύχη μας να ενδίδει ... και αποχαιρετούμε Αλεξάνδρειες, σαν έτοιμοι από καιρό, σαν θαρραλέοι ...

- τουλάχιστον, 'αξιωθήκαμε μια τέτοια πόλι' ;

Πέτερ Λέμαν: Ένα αντίστροφο κοινωνικό παράδειγμα

Τα τελευταία χρόνια, τα Μ.Μ.Ε. προβάλλουν ιστορίες γνωστών ανθρώπων με υψηλές κοινωνικές και επαγγελματικές θέσεις που καταλήγουν σε δύσκολες οικονομικές ή ψυχολογικές καταστάσεις. Οι ιστορίες αυτές περιγράφονται με γλαφυρότατους τρόπους, σχεδόν μυθιστορηματικούς, που πετυχαίνουν να σε συν-κινήσουν και να σκεφτείς (με πανικό) ότι είναι πολύ πιθανό να χάσεις ό,τι θεωρείς δεδομένο στη ζωή σου και να βρεθείς όχι απλά στο μηδέν, αλλά και πιο κάτω ακόμη.

Δε θέλω να σας μεταφέρω άρθρα που περιγράφουν τις ιστορίες γνωστών ηθοποιών που είχαν λαμπρή ζωή και βρέθηκαν στον άσσο, ούτε γνωστών επαγγελματιών που λόγω κακής διαχείρισης πλέον βασίζονται στη καλοσύνη των φίλων τους (όπως λένε τα σχετικά άρθρα). Είναι πολύ εύκολο να βρείτε πληθώρα τέτοιων άρθρων, με ένα απλό κλικ στο Google.

Αντίθετα, σπάνια τα Μ.Μ.Ε. (ειδικότερα τον τελευταίο καιρό) προβάλλουν ιστορίες αισιοδοξίας και ανθρώπινης δύναμης, σαν αυτήν του Πέτερ Λέμαν και της συγκλονιστικής πορείας του από τα ψυχιατρεία στη θέση του Επίτιμου Διδάκτορα του τμήματος Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. Αν εξαιρέσουμε το άρθρο στο Βήμα, δε βρίσκεις τη συγκλονιστική αυτή ιστορία σε καμία άλλη εφημερίδα (τουλάχιστον σε ηλεκτρονική μορφή).

Αναρωτιέμαι, λοιπόν, πώς τα Μ.Μ.Ε. που αγαπούν τόσο πολύ τις ιστορίες ανθρώπων με προβλήματα και νοσηλείες σε ψυχιατρεία, δεν πρόβαλλαν περισσότερο την ιστορία του κυρίου Λέμαν, η οποία έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από ό,τι οι -πλέον- κοινές ιστορίες διασήμων που κατέληξαν σε ιδρύματα παντός τύπου ;

Δεν μπορείς να μη σκεφτείς ότι -ίσως- τελικά συμφέρει να προβάλλεται η ευκολία που έχει ο δρόμος προς τον πάτο...και ίσως να μη συμφέρει πολύ να προβάλλεται η δυνατότητα της πορείας ενός ανθρώπου προς την κορυφή..

Ίσως, επίσης, εμείς να προτιμούμε τις ιστορίες πορείας προς τον πάτο...γιατί μας απενοχοποιούν, μας ανακουφίζουν και μας οδηγούν σε μια ψυχική αυτάρκεια που παρέχει η κοινωνική θέση του/της μέσου/ης Έλληνα/ίδας.

Σαν να διευκολυνόμασετε να καταλήξουμε στο εύκολο συμπέρασμα: "Όλοι/ες στο ίδιο καζάνι βράζουμε.. τουλάχιστον εγώ είμαι καλά (παρά τις κοινωνικές αδικίες, τις πιέσεις, τις ακυρώσεις που πρέπει να υποστώ)". Κι έτσι, είμαστε ευχαριστημένοι/ες στην "ασφαλή" θέση του/της μέσου/ης Έλληνα/ίδας που-πλέον- δεν έχει και πολλά να χάσει (και όπως πάει, θα έχει όλο και λιγότερα...).

Ιστορίες, ωστόσο, σαν του κυρίου Λέμαν αποδεικνύουν ότι υπάρχει και η πορεία προς τα πάνω. Υπάρχει η δυνατότητα ανατροπής κοινωνικών στεγανών. Υπάρχει η δυνατότητα μιας κοινωνικής δομής που δεν έχει σχήμα πυραμίδας, αλλά ενός γεωμετρικού σχήματος που μπορεί να σταθεί όρθιο και "ανάποδα". Υπάρχει η δυνατότητα να κερδίσει ο/η καθένας/μια αυτό που αξίζει, φτάνει να μην πάψει να το διεκδικεί.

Συγκρίνοντας την ιστορία του κυρίου Λέμαν με αυτές των πλουσίων που κατέρρευσαν, ίσως να καταλήγαμε στο συμπέρασμα ότι "δεν βράζουμε όλοι/ες στο ίδιο καζάνι". Ευτυχώς για εμάς, πολλοί/ές είμαστε λιγότερο φοβισμένοι/ες και περισσότερο ελεύθεροι/ες από κάποιους άλλους/ες.

Πιθανό, αυτό να ακούγεται σαν απειλή.. πιθανότερο να είναι! Ο χρόνος θα δείξει..

Όταν η γιορτή τελειώνει...

Όταν η γιορτή τελειώνει, τα πολύχρωμα λαμπάκια σβήνουν...

Το άγχος της προσμονής, οι γεμάτες λαχτάρα προσδοκίες, η ελπίδα οργάνωσης της τέλειας γιορτής σβήνουν κι αυτά..

Δεν έχει σημασία αν πέρασες όσο καλά προσδοκούσες.

Δεν έχει καν σημασία πια αν πέρασες άσχημα, μοναχικά και ανικανοποίητα.

Αυτό που έχει σημασία είναι ότι η γιορτή τελείωσε.

Αν τελείωσε με αίσθημα ικανοποίησης, ήσουν τυχερός/ή σε αυτή τη γιορτή,

αν τελείωσε με ελλιπές συναίσθημα, ήσουν απλά άτυχος/η.

Το θέμα είναι ότι τελείωσε η γιορτή..

που σε αφήνει να γυρνάς τις σελίδες του ημερολογίου, υπολογίζοντας την επόμενη γιορτή που έρχεται..